فهرست مطالب
Toggleکیف پول ارز دیجیتال یا والت (Wallet) چیست؟
کیف پول ارز دیجیتال (Wallet) ابزاری است که امکان تعامل با شبکه بلاک چین را برای دارنده آن فراهم میکند. علاوهبر کاربردهای فراوانش، به کاربران کمک میکند که ارزهای دیجیتال را ارسال یا دریافت کنند و به نرمافزارهای غیرمتمرکز (dApp) دسترسی داشته باشند.
از نگاه فنی، کیف پول داراییهای دیجیتال را ذخیره نمیکند؛ بلکه اطلاعاتی تولید میکند که برای استفاده از آن داراییها موردنیاز است؛ اما کاربران برای سهولت، واژه ذخیرهکردن را بهکار میبرند؛ پس ما هم در اینجا از همین اصطلاح استفاده میکنیم.
کیف پول ارز دیجیتال دو بخش اصلی دارد: یکی کلید عمومی (Public Key) و دیگری کلید خصوصی (Private Key).
برای ارسال ارزهای دیجیتال به کیف پول، باید تراکنشی را به مقصد یکی از آدرسهای کیف پول ایجاد کنید که با کلید عمومی آن تولید شده است. آدرسهای کیف پول و کلید عمومی را همانطورکه از نامشان پیداست، میتوان با دیگران بهاشتراک گذاشت.
درمقابل، کلید خصوصی شرایطی متفاوت دارد. کلید خصوصی کاملاً محرمانه است؛ چون امضای تراکنشها و اعطای دسترسی به داراییهای موجود در کیف پول از طریق کلید خصوصی انجام میشود. بنابراین، به کلید خصوصی باید به چشم رمزعبور محرمانه و شخصی نگاه کنید. تا زمانیکه کلید خصوصی خود را ایمن نگه دارید، میتوانید از هر دستگاهی به داراییهای خود دسترسی داشته باشید.
این کیفپولها میتوانند شکلهای مختلفی داشته باشند. کلیدهای خصوصی و عمومی کیف پول ارز دیجیتال ممکن است روی کاغذ چاپ شده باشند که به آن کیف پول کاغذی میگویند یا ازطریق نرمافزار میتوان به آنها دسترسی داشت که به آن کیف پول نرمافزاری گفته میشود. همچنین، ممکن است این کلیدها در کیف پولی سختافزاری و بهشکل آفلاین ذخیره شده باشند. البته بد نیست که به این موضوع نیز اشاره کنیم که برخی از کیفپولها امکان ذخیره و انتقال توکنهای غیرمثلی (NFT) را هم دارند.
این نکات خلاصهای از مفهوم کیف پول داراییهای دیجیتال بود؛ اما فارغ از تعریفها و مدلها، این کیفپولها در دو دستهبندی کلی امانی و غیرامانی دردسترس هستند که درادامه، به مفهوم و ویژگیهای هرکدام اشاره خواهیم کرد.
کیف پول امانی چیست؟
همانطورکه از نام کیف پول امانی (Custodial) پیداست، این نوع کیف پول بهصورت امانی یا حضانتی از داراییهای شما نگهداری میکند؛ یعنی شخص ثالثی ازطرف شما مسئول نگهداری و مدیریت کلیدهای خصوصیتان است. بهبیان بهتر، شما روی داراییهای خود کاملاً کنترل ندارید و امضای تراکنشها را نیز انجام نمیدهید. بااینحال، این بدانمعنا نیست که استفاده از خدمات کیف پول امانی لزوماً کار بدی است.
در اوایل ظهور بیت کوین، همه کاربران باید کیف پول و کلیدهای خصوصی را خودشان میساختند. داشتن کنترل کامل بر داراییها و بهعبارتی «بانک خود بودن» مزایای فراوانی دارد؛ اما برای کاربران کمتجربه ممکن است سخت و حتی خطرناک باشد. اگر کلیدهای خصوصیتان را گم کنید یا آنها بهدست دیگران بیفتند، دسترسی به داراییهایتان را برای همیشه از دست خواهید داد. گزارشهای مبتنیبر تحلیل بلاک چین بیت کوین حاکی از آن است که تاکنون بیش از سهمیلیون واحد بیت کوین احتمالاً برای همیشه از دست رفتهاند.
همچنین، نمونههایی وجود داشته که مالک ارزهای دیجیتال از دنیا رفته است و ورثه او هرگز نتوانستهاند به ارث ارز دیجیتال خود دسترسی پیدا کنند؛ چون کلیدهای خصوصی فقط دراختیار مالک اصلی بودهاند. چنین رویدادهایی پیشگیرینشدنی است؛ ولی با سپردن داراییهای دیجیتال به نهادی امانی (بانک دیجیتال)، میتوانید مطمئن باشید که داراییتان همیشه دردسترس خواهد بود.
در چنین حالتی، حتی اگر رمزعبور دسترسی به آن کیف پول را گم یا فراموش کنید، با بخش پشتیبانی میتوانید تماس بگیرید و دسترسی به حساب و داراییهای خود را بازیابی کنید.
این در حالی است که کیف پول غیرامانی چنین امکانی را ندارد و مسئولیت حفظ دارایی و کلیدهای خصوصی با خودِ شماست. ازاینرو، در بسیاری از مواقع اعتماد به ارائهدهنده خدمات کیف پول امانی کار عاقلانهای است. بااینحال، باید توجه کنید که کلیدهای خصوصی داراییهایتان را به شخص ثالثی میسپارید؛ بههمیندلیل، مهم است که صرافیها یا تأمینکنندگان خدماتی را انتخاب کنید که مطمئن باشند.
برای انتخاب ارائهدهنده خدمات امانی مطمئن، میتوانید این نکات را بررسی کنید: از مقررات پیروی میکند؟، چه نوع خدماتی ارائه میدهد؟، کلیدهای خصوصی را چگونه ذخیره میکند؟ و پوشش بیمه برای داراییهایی شما دارد یا خیر؟ کاربران ایرانی هنگام استفاده از کیفپولهای امانی باید احتیاط بیشتری بهخرج دهند؛ زیرا صرافیها و مؤسسههای بینالمللی، بهویژه بایننس برای کاربران ایرانی ریسک زیادی دارند. وجود تحریمها باعث شده است که کاربران ایرانی همواره با خطرهایی مانند مسدودی حساب و مشکلات احراز هویت مواجه باشند. پس اگر خواستید از این نوع کیفپولها استفاده کنید، حتماً درباره موضوعات مرتبط با تحریمها بیشتر تحقیق کنید.
کیف پول غیرامانی چیست؟
کیف پول غیرامانی (Non-Custodial) کیف پولی است که کلید خصوصی آن فقط در مالکیت و کنترل دارنده آن است. برای کاربرانی که میخواهند کنترل داراییهایشان کاملاً در دست خودشان باشد، کیف پول غیرامانی بهترین گزینه است. ازآنجاکه کیفپولهای غیرامانی هیچ واسطهای ندارند، ازطریق آنها میتوانید ارزهای دیجیتال خود را مستقیماً معامله کنید. این کیف پول برای معاملهگران و سرمایهگذاران باتجربهای مناسب است که از نحوه مدیریت و محافظت از کلیدهای خصوصی و عبارت یادآور آگاه هستند.
با کیفپولهای غیرامانی میتوان به صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) و نرمافزارهای غیرمتمرکز دسترسی داشت و با آنها کار کرد. یونیسواپ (Uniswap)، سوشیسواپ (SushiSwap)، پنکیکسواپ (PancakeSwap) و کوئیکسواپ (QuickSwap) تعدادی از این صرافیهای غیرمتمرکز هستند که طرفداران زیادی دارند. تراست والت (Trust Wallet) و متامسک (Metamask) هم دو نمونه از کیفپولهای محبوب غیرامانی هستند. فراموش نکنید که وقتی از این کیفپولها استفاده میکنید، مسئولیت کامل نگهداری از عبارت یادآور و کلیدهای خصوصی با شخص شماست.
کیف پول امانی و کیف پول غیرامانی چه تفاوتهایی دارند؟
. متصدی کلید خصوصی
مهمترین تفاوت کیفپولهای امانی و غیرامانی این است که کلیدهای خصوصی در دست چه کسی است. در کیفپولهای امانی، پای شخص ثالثی در این میان است که کلید خصوصی را دراختیار دارد و آن را مدیریت میکند؛ اما در کیفپولهای غیرامانی، حفظ و نگهداری از کلید خصوصی برعهده خودِ کاربر است. بهعبارتدیگر، در کیف پول امانی کاربر حسابی را در مؤسسهای که واسطه است و مانند بانک عمل میکند، باز میکند و دارایی دیجیتال خود را بهصورت امانت دراختیار آن میگذارد. این در حالی است که در کیف پول غیرامانی کاربر بانک خودش است.
۲. نوع تراکنش
تراکنشهای مربوط به کیفپولهای غیرامانی در زمان واقعی روی بلاک چین ثبت میشوند؛ اما در کیفپولهای امانی تراکنش در دفترکل مؤسسه امانی ثبت میشود.
۳. امنیت
در کیفپولهای امانی، همه دادههای حساس کاربران در یک جا ذخیره میشود و هکرها بارها این اطلاعات را دزدیدهاند. همین مسئله باعث شده است که کیفپولهای امانی چندان ایمن نباشند؛ مگراینکه نهاد ارائهکننده خدمات امانی تدابیر امنیتی بسیار ویژهای برای حفاظت از اطلاعات بهکار بگیرد.
درمقابل، در کیفپولهای غیرامانی همه اطلاعات دراختیار خودِ کاربران است. این باعث میشود که خطر سرقت اطلاعات کاهش یابد؛ مگراینکه کاربر خودش اطلاعاتش را دراختیار دیگران قرار دهد یا کیف پول سختافزاریاش دزدیده شود.
دراینمیان، نمونههای هم بوده است که کیفپولهای غیرامانی هک شدهاند؛ اما تعدادشان درمقایسهبا کیفپولهای امانی بهاندازهای کم بوده که چشمپوشیدنی است و همچنان میتوان گفت که کیفپولهای غیرامانی بسیار ایمناند.
۴. امکان پشتیبانگیری و بازیابی
کیفپولهای غیرامانی امکان پشتیبانگیری و بازیابی ندارند؛ یعنی اگر کلید خصوصی یا عبارت یادآور خود را گم کنید، دیگر هیچ راهی برای بازیابی آن ندارید. ناگفته نماند تعداد انگشتشماری از سازندگان کیفپولهای غیرامانی خدمات محدودی برای بازیابی کیفپولهای خود ارائه میدهند؛ اما در کیفپولهای امانی، اگر دسترسی شما با مشکل مواجه شود، بهراحتی میتوانید با شرکت ارائهدهنده خدمات تماس بگیرید و مشکل خود را حل کنید.
۵. دسترسی آفلاین
برای دسترسی به داراییها و اطلاعات دیگر در کیفپولهای امانی باید وارد آن شوید و دسترسی مدنظر را از شرکت ارائهدهنده خدمات درخواست کنید. برای انجام این کار، لازم است که به اینترنت متصل باشید؛ اما در کیفپولهای غیرامانی اینطور نیست و بدون اتصال به اینترنت هم میتوانید به داراییهایتان دسترسی داشته باشید.
۶. چشمانداز آینده
آنطور که از گرایشهای موجود در بازار ارزهای دیجیتال برمیآید، کیفپولهای غیرامانی طرفداران بیشتری از کیفپولهای امانی دارند. بهنظر میرسد که افزایش افشای دادههای کاربران و رشد آگاهی آنان درباره حریم خصوصی و امنیت باعث شده است که گرایش به کیفپولهای غیرامانی بیشتر شود.
کیف پول غیرامانی چیست؟
کیف پول غیرامانی (Non-Custodial) کیف پولی است که کلید خصوصی آن فقط در مالکیت و کنترل دارنده آن است. برای کاربرانی که میخواهند کنترل داراییهایشان کاملاً در دست خودشان باشد، کیف پول غیرامانی بهترین گزینه است. ازآنجاکه کیفپولهای غیرامانی هیچ واسطهای ندارند، ازطریق آنها میتوانید ارزهای دیجیتال خود را مستقیماً معامله کنید. این کیف پول برای معاملهگران و سرمایهگذاران باتجربهای مناسب است که از نحوه مدیریت و محافظت از کلیدهای خصوصی و عبارت یادآور آگاه هستند. با کیفپولهای غیرامانی میتوان به صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) و نرمافزارهای غیرمتمرکز دسترسی داشت و با آنها کار کرد. یونیسواپ (Uniswap)، سوشیسواپ (SushiSwap)، پنکیکسواپ (PancakeSwap) و کوئیکسواپ (QuickSwap) تعدادی از این صرافیهای غیرمتمرکز هستند که طرفداران زیادی دارند. تراست والت (Trust Wallet) و متامسک (Metamask) هم دو نمونه از کیفپولهای محبوب غیرامانی هستند. فراموش نکنید که وقتی از این کیفپولها استفاده میکنید، مسئولیت کامل نگهداری از عبارت یادآور و کلیدهای خصوصی با شخص شماست.