فهرست مطالب
Toggleبلاک چین برای اولین بار در بیت کوین استفاده شد، اما حالا این فناوری میتواند کاربردهای زیادی در دنیای واقعی ما داشته باشد. به طور کلی استفاده از بلاک چین میتواند تا حد زیادی حریم خصوصی، اعتبار و امنیت اطلاعات را افزایش دهد و ما را بیش از پیش از اعتماد بی نیاز کند. در این پست، کارهایی را که یک بلاک چین میتواند انجام دهد و موارد کاربرد آن در زندگی واقعی را توضیح میدهیم.
اگر چه بسیاری از محققان و کارشناسان، بلاک چین را یه انقلاب بزرگ میدانند که تمام فرایندهای سنتی را از بین میبرد، برخی دیگر از کارشناسان معتقدند که مفهوم واقعی بلاک چین فقط در ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین و اتریوم قابل اجراست و مفاهیم جدیدی مثل بلاک چینهای خصوصی و بلاک چینهای شرکتی کاربرد واقعی ندارند و میشود آنها را به راحتی دور زد. در این خصوص میتوانید این مقاله را بخوانید: هشت زمینهای که بلاک چین هنوز در آنها موفق نیست
به هر حال، امروزه شرکتها و سازمانهای زیادی بر روی کاربردهای بلاک چین کار میکنند تا بتوانند خدمات بهتری به مشتریان و اعضای جامعه ارائه دهند و از پیشرفتهای آینده جا نمانند.
از طرف دیگر، برای استفاده از کاربردهای جدید بلاک چین، همیشه نیاز به ساخت یک بلاک چین کاملا جدید نیست. روی بلاک چین های باز مثل بیت کوین، اتریوم و … هم میتوان پروژههای متنوعی را اجرا کرد که در نهایت باعث حل شدن یکی از مشکلات افراد شود.
بلاک چین به چه درد میخورد؟
اگرچه این یک مفهوم جدید است و هنوز بسیاری از جنبههای آن مشخص نیست، به طور کلی با استفاده از یک بلاک چین میتوان کارهای زیر را انجام داد:
ثبت و ذخیره سوابق و اطلاعات
روی یک بلاک چین میتوان هر اطلاعات و دادهای را به صورت ایمن و توزیعشده ثبت کرد. مثلا بلاک چین بیت کوین اطلاعات مربوط به تراکنشها را ذخیره کرده و هر کس که به آن متصل میشود یک نسخه از این اطلاعات را دریافت میکند. با استفاده از هش و رمزنگاری و توزیع دادهها، هیچکس قادر نخواهد بود که اطلاعات ثبت شده روی بلاک چین را حذف کند یا تغییر دهد. بنابراین میتوانیم بگوییم که دادههای ثبت شده روی بلاک چین تغییرناپذیرند
به طور کلی دادهها روی بلاک چین به سه روش میتوانند ذخیره شوند:
همه مشارکتکنندگان در یک بلاک چین میتوانند دادهها را به صورت کاملا شفاف و واضح مشاهده کنند.
این دادهها رمزگذاری شده هستند و فقط کسانی که کلیدهای رمزگشایی را داشته باشند قادر به مشاهده آنها خواهند بود. به این ترتیب در این روش فقط افراد خاصی که کلید رمزگشایی را دارند میتوانند دادهها را به صورت شفاف و واضح مشاهده نمایند.
این دادهها با یک تابع خاص، به هش تبدیل میشوند تا ثابت شود که تقلبی در کار نخواهد بود.
ایجاد هویت دیجیتال
همانطور که در مقاله «بلاک چین چگونه کار میکند؟» توضیح دادیم، در این فناوری با استفاده از کلیدهای رمزنگاری میتوان هویت را تعیین کرد. مثلا شبکه بیت کوین از کجا متوجه میشود که یک نفر چقدر بیت کوین دارد؟ یا از کجا مطمئن میشود که فرستنده مقدار کافی بیت کوین برای ارسال به گیرنده دارد؟ بلاک چین بیت کوین برای این مسئله از کلیدهای رمزنگاری بهره میبرد. در بلاک چین با استفاده از کلید عمومی و کلید خصوصی میتوان هویت دیجیتالی را تعیین کرد.
کلید خصوصی و کلید عمومی هر دو یک رشته متنی از حروف و اعداد هستند که با آنها میتوان به عنوان یک عضو در بلاک چین فعالیت کرد. کلید خصوصی را مثل یک کلمه عبور در نظر بگیرید که نباید به جز خودتان کسی آن را داشته باشد.
اما بدون افشای کلید خصوصی چگونه میتوان صحت درست بودن کلید خصوصی را تایید کرد؟ کلید عمومی اینجا به کمکتان میآید. با استفاده از کلید عمومی میتوان بدون در اختیار داشتن کلید خصوصی، صحت آن را تایید کرد. ترکیب کلید خصوصی و کلید عمومی مفهوم جدیدی به اسم «امضای دیجیتال» را تشکیل میدهند که کاربردش مثل امضاهای سنتی است با این تفاوت که قابل جعل نیست.
خدمت به عنوان یک پلتفرم
ارزهای دیجیتال اولین پلتفرمهایی بودند که از بلاک چین برای توسعه خود استفاده کردند. امروزه میتوان به جای ساخت یک پلتفرم برای تبادل ارزهای دیجیتال، پلتفرمی برای قراردادهای هوشمند طراحی کرد.
قرارداد هوشمند کدی است که روی بلاک چین فعال میشود تا بدون نیاز به واسطهها، شرایط یک توافقنامه بین دو طرف را بررسی و اجرا کند.
مثلا فرض کنید محمد و علی روی هوای فردای تهران شرط میبندند. علی میگوید فردا هوا بارانی است و محمد میگوید فردا هوا آفتابی است. این دو نفر به چیزی نیاز دارند که بینشان داوری کند و هر کدام را که درست پیشبینی کرده بودند، به عنوان برنده اعلام کند.
محمد و علی میتوانند از یک قرارداد هوشمند استفاده کنند که از سایت رسمی هواشناسی اطلاعات آب و هوا را بررسی کرده و این مفاد را اجرا کند:
اگر هوای تهران بارانی بود، آنوقت: علی برنده است.
اگر هوای تهران آفتابی بود، آنوقت: محمد برنده است.
زمانی که یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چین آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابل توقف نیست و هیچکس نمیتواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند میتوان برنامهها و پروژههایی را ساخت که بدون هیچگونه واسطه و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامهها برنامههای غیرمتمرکز (Dapp) هم میگویند.
کاربرد های یک بلاک چین چیست؟
بلاک چین برای اولین بار در بیت کوین استفاده شد، اما حالا این فناوری میتواند کاربردهای زیادی در دنیای واقعی ما داشته باشد. به طور کلی استفاده از بلاک چین میتواند تا حد زیادی حریم خصوصی، اعتبار و امنیت اطلاعات را افزایش دهد و ما را بیش از پیش از اعتماد بی نیاز کند. در این پست، کارهایی را که یک بلاک چین میتواند انجام دهد و موارد کاربرد آن در زندگی واقعی را توضیح میدهیم.