فهرست مطالب
Toggleاگر خاطرتان باشد، در گذشته‌ای نه‌چندان دور برای اتصال به اینترنت باید شماره‌تلفن کامپیوتری را می‌دانستیم که در یک ISP به اینترنت متصل بود تا با شماره‌گیری آن، به شبکه اینترنت و داده‌های دلخواهمان دسترسی پیدا می‌کردیم.
در آن زمان، اتصال به شبکه بسیار آشفته و دست‌و‌پاگیر بود. هر کامپیوتر باید به‌طورمستقل به شبکه متصل می‌شد؛ به‌همین‌دلیل، با مجموعه‌ای کاملاً غیرمتمرکز روبه‌رو بودیم؛ اما در‌حال‌حاضر، این فرایند روندی متفاوت پیدا کرده است. امروزه، تنها چند شرکت محدود در‌زمینه میزبانی وب و سرور وظیفه ارائه اتصال به اینترنت را بر‌عهده دارند. با آنکه این تغییر آشفتگی‌ها را از بین برده، جنبه غیرمتمرکز‌بودن اتصال به اینترنت را تنزل چشمگیری داده است.
در سال ۱۹۹۸، سروری که تقریباً ۹۰درصد از تمام اتصالات پیجرهای (دستگاه‌هایی برای مبادله پیام متنی و صوتی) ایالات متحده را برقرار می‌کرد، از کار افتاد و یکی از قطعی‌های مهم اتصال به اینترنت در تاریخ این کشور رقم خورد. اکنون با رشد شبکه اینترنت اگر چنین اتفاقی رخ دهد، عواقب آن بسیار گسترده و جبران‌ناپذیر خواهد بود.
با‌توجه‌به اینکه امروزه تقریباً همه‌چیز وابسته به اینترنت است، بحث شبکه متمرکز در‌برابر شبکه غیرمتمرکز موضوعی بسیار مهم به‌نظر می‌رسد. برخی معتقدند اینترنت غیرمتمرکز نمی‌تواند جایگزین اینترنت متمرکز شود و برخی دیگر امیدوارند که با توسعه بیشتر شبکه‌های غیرمتمرکز، شکل فعلی اینترنت تغییر کند. نظر به اهمیت این موضوع، قصد داریم مفاهیم اینترنت متمرکز و غیرمتمرکز را بررسی و ویژگی‌های آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم؛ پس تا پایان مطلب همراه ما باشید تا ببینیم آینده اینترنت چگونه خواهد بود.
اینترنت متمرکز چیست؟
در ساختار اینترنت متمرکز، نقطه‌ای متمرکز در شبکه وجود دارد. این نقطه همان سروری است که تمام داده‌های شبکه قبل از توزیع میان سایر کامپیوترها باید از آن عبور کنند.
در ابتدای شکل‌گیری شبکه اینترنت، این مجموعه شبکه‌ای مستقل بود که گروه‌های مختلف مردم و سازمان‌ها را به‌هم متصل می‌کرد. اتصال محدود اعضای شبکه امکان غیرمتمرکز‌بودن اینترنت در آن زمان را فراهم می‌کرد؛ اما حالا شرایط کاملاً متفاوت شده و تقاضا برای اتصال به اینترنت به سطحی رسیده است که شبکه‌های غیرمتمرکز پیشین امکان پشتیبانی از حجم درخواست‌های فعلی را ندارند.
هنوزهم همان مدل قبلی اینترنت استفاده می‌شود که به‌موجب آن اطلاعات از نقطه‌ای مرکزی، یعنی سرور، عبور می‌کند. موضوعی که در‌این‌میان به‌وجود آمده، این است که برخلاف گذشته امروزه شبکه‌های کوچک‌تری در داخل شبکه‌های بزرگ‌تر ایجاد شده‌اند. شبکه‌های کوچک‌تر می‌توانند گروه‌هایی از افراد یا شرکت‌هایی باشند که روی مجموعه داده‌های منحصربه‌فردی کار می‌کنند.
تاریخچه شبکه متمرکز اینترنت
در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، کاربران می‌توانستند بدون نیاز به شرکت یا ارائه‌دهنده خدمات خاص، محتوا را به‌صورت آنلاین در اینترنت منتشر کنند. این در حالی است که در‌حال‌حاضر، هیچ‌کس تمام ابزارهای موردنیاز برای برقراری اتصالات اینترنتی را دراختیار ندارد. چنین منابع و امکاناتی فقط دراختیار چند شرکت محدود قرار دارد. همین انحصار در امکانات و دسترسی است که بر جنبه متمرکزسازی اینترنت دامن می‌زند.
سهم عمده‌ای از منابع پشتیبانی از اتصالات اینترنتی متعلق به شرکت‌های گوگل و فیس‌بوک است. تمرکز امکانات در چنین شرکتها و سازمان‌های خاصی اکثر مردم را بابت مسائل حریم خصوصی نگران می‌کند. البته نمی‌توانیم سرمایه‌گذاری‌های عظیم این شرکتها در ایده‌های نوآورانه را نادیده بگیریم.
حقیقت این است که امکانات ارائه‌شده همین شرکت‌هاست که امکان اتصال سریع افراد به اینترنت بدون توجه به موقعیت مکانی آنان را فراهم کرده است. با‌این‌حال، تثبیت قدرت و سهم بازار برای تعداد محدودی از شرکتها مشکلاتی را به‌همراه داشته است که جامعه فعالان و توسعه‌دهندگان را به‌سمت ایجاد اینترنت غیرمتمرکز سوق داده است.
مزایا و معایب شبکه متمرکز
بی‌شک مزایای متعدد و انکارناپذیری در ایجاد تمرکز در شبکه وجود دارد. درادامه، برخی از این مزایا را بررسی می‌کنیم.
- زنجیره فرمان (سلسله‌مراتب) تعریف‌شده شبکه: زنجیره فرمان و ساختار لایه‌ای در شبکه متمرکز به‌وضوح تعریف شده و مشخص است؛ به‌همین‌دلیل، زمانی‌که شرکتی از شبکه متمرکز استفاده می‌کند، زنجیره فرمان سازمانی آن‌ها مشخص است. این بدان‌معناست که همه کارمندان یک شرکت می‌دانند که باید چه کاری انجام دهند و مدیر چه کسی است و چقدر بر برخی از عناصر کنترل دارند. همچنین، استفاده از شبکه‌های متمرکز و زنجیره فرمان تعریف‌شده آن فرایند تفویض اختیار در زنجیره را نیز آسان می‌کند. مدیران ارشد به‌راحتی می‌توانند کار را به رده‌های پایین‌تر شرکت محول کنند؛ بنابراین، از این طریق کار به بهترین شکل ممکن نهایی می‌شود و به‌پایان می‌رسد. اگر کار با موفقیت انجام شود، اعتماد را در بین کاربران و زنجیره ایجاد می‌کند. این مزیت بدین‌دلیل ایجاد می‌شود که در شبکه متمرکز، فقط یک نود مرکزی یا تعدادی محدود از نودها مسئول تأیید تعاملات هستند.
- کاهش هزینه‌ها: یکی از مزایای مهم متمرکزسازی به‌صرفه‌بودن هزینه‌های مرتبط با آن است. هر شبکه یا زیرساخت متمرکز به پشتیبانی و هزینه کمتری نیاز دارد. ازآنجاکه سازمان‌ها یا شبکه‌های متمرکز از‌قبل برنامه‌ریزی شده‌اند، هزینه‌های مرتبط با آن‌ها تا زمانی که به‌طور‌قطعی نیاز به گسترش نداشته باشند، از درآمد آن‌ها فراتر نمی‌رود.
- پیاده‌سازی سریع تصمیمات: شکی نیست ویژگی متمرکزبودن موجب می‌شود که سازمان‌ها یا شبکه‌ها اجرای سریع تصمیم را به‌سهولت انجام دهند. ازآنجاکه شبکه‌های متمرکز نودها یا اعضای کمتری دارند، به ارتباط کمتری نیز برای دریافت مجوز از سطوح مختلف نیاز دارند. همچنین، اگر شبکه متمرکز به ایجاد تغییری نیاز داشته باشد، می‌توان آن را در چند دقیقه انجام داد. به‌عنوان مثال، شبکه متمرکز می‌تواند به‌سرعت حساسیت بیشتری در رویه احراز هویت مشتری (KYC) تنظیم و نیازمندی‌های بیشتری را اضافه کند.
